BlogNieruchomości

Tytuł prawny do korzystania z cudzej nieruchomości

By 7 sierpnia 2023 14 sierpnia, 2024 No Comments
tytuł prawny do nieruchomości

Wynajem, dzierżawa lub użyczenie to przykłady relacji prawnej, umożliwiającej legalne używanie nieruchomości należącej do innej osoby. Prawo do korzystania z cudzej nieruchomości zostało obszernie opisane w kodeksie cywilnym oraz ustawie o ochronie praw lokatorów z 2001 roku. Dowiedz się, czym jest tytuł prawny do domu lub mieszkania, sprawdź jakie dokumenty go potwierdzają i zobacz, kiedy właściciel ma prawo dochodzenia roszczeń z powodu zajmowania jego lokalu przez inną osobę.

Czym jest tytuł prawny do nieruchomości?

W Polsce prawo do korzystania z domu, mieszkania lub lokalu użytkowego stanowiącego cudzą własność, określane jest jako tytuł prawny do tej nieruchomości. I choć samo pojęcie nie zostało usankcjonowane w aktach prawnych, analizując orzecznictwo sądów różnych instancji, można zauważyć, że prawo to dotyczy szerokiej grupy osób, obejmującej zarówno właścicieli, jak i najemców, ale także wszystkie osoby, którym użycza się nieruchomości w sposób dobrowolny i nieodpłatny. W praktyce nie posiadają go wyłącznie ci, którzy korzystają z nieruchomości bez odpowiednich dokumentów potwierdzających najem, dzierżawę bądź użyczenie lub robią to wbrew woli właściciela.

Dokumenty potwierdzające prawo do korzystania z cudzej nieruchomości

Choć prawo dopuszcza bezumowne korzystanie z cudzego lokalu, podstawę nadania tytułu prawnego do mieszkania bądź innej nieruchomości zwykle stanowi fakt posiadania jednego z dokumentów, takich jak m.in.:

  • odpis aktu notarialnego,
  • wypis z księgi wieczystej,
  • umowa najmu, dzierżawy, użyczenia lub inna,
  • decyzja administracyjna,
  • postanowienie sądu.

Jak widać, dokument potwierdzający tytuł prawny do nieruchomości może mieć formę umowy najmu lub dzierżawy. W tym przypadku właściciel zobowiązuje się udostępnić najemcy lub dzierżawcy lokal lub inną nieruchomość, natomiast druga strona ma obowiązek płacenia czynszu. Nieodpłatne korzystanie z mieszkania lub innej nieruchomości jest natomiast tym, co odróżnia najem lub dzierżawę od ich użyczenia– w tym ostatnim przypadku właściciel udostępnia nieruchomość drugiej stronie bez pobierania opłat (czyli bez pobierania czynszu – tzw. „odstępnego” przez właściciela). Tutaj możliwa jest nawet umowa zawarta w sposób dorozumiany, a więc bez zachowania formy pisemnej. Do powstania tytułu prawnego wystarczy fakt, iż użyczający wie o korzystaniu z nieruchomości przez inną osobę i nie wnosi sprzeciwu w tej kwestii.

Tytuł prawny do mieszkania a dochodzenie roszczeń przez właściciela

Jednak brak formy pisemnej umowy może rodzić szereg wątpliwości dotyczących tego, czy umowa użyczenia faktycznie została zawarta, czy korzystający z lokalu jedynie powołuje się na nią, w istocie zajmując nieruchomość bezprawnie. W tym ostatnim przypadku właściciel może domagać się wynagrodzenia za fakt, iż osoba wykorzystuje należące do niego pomieszczenie, mimo iż tytuł prawny do mieszkania w praktyce nie istnieje. Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, że jeśli posiadacz mieszkania przez długi czas akceptował fakt, iż ktoś zajmuje jego własność bez uiszczania żadnych opłat, skuteczne dochodzenie roszczeń może okazać się mocno utrudnione. Powyższe zasady dotyczą również innych nieruchomości niż nieruchomości lokalowe.