Kwestie obliczania podatku są bardzo istotnym zagadnieniem dla każdego pracownika. Warto także znać wykaz zwolnień i ulg z jakich jako pracownik możesz skorzystać….
Czytaj więcej
Tag
dzieci - Kancelaria Jamorski i Partnerzy
Main Slider
29 kwietnia 2022BlogBędąc pracodawcą zgodnie z Kodeksem pracy masz obowiązek poinformowania pracowników o wykorzystaniu na terenie zakładu pracy monitoringu wizyjnego.
W takiej informacji wskazujesz cele, zakres oraz sposób zastosowania monitoringu. Powinieneś ustalić taką informację w układzie zbiorowym pracy, regulaminie pracy albo w obwieszczeniu. Jeżeli nie jesteś objęty układem zbiorowym lub nie jesteś obowiązany do ustalenia regulaminu pracy informacja powinna być przekazana w obwieszczeniu.
Informujesz pracowników o wprowadzeniu monitoringu w sposób przyjęty u Ciebie (np. poprzez rozesłanie wiadomości mailowej na służbowe adresy mailowe pracowników). Termin na taką komunikację wynosi nie później niż na 2 (dwa) tygodnie przed uruchomieniem monitoringu wizyjnego.
Ponadto przekazujemy pracownikowi przed dopuszczeniem go do pracy informację o zastosowaniu monitoringu. Dowód
z realizacji niniejszego obowiązku informacyjnego na piśmie przechowujesz się w aktach osobowych pracownika w części B.
Nagrania z zastrzeżeniem przetwarza wyłącznie do celów, dla których zostały zebrane przechowujemy przez okres nieprzekraczający 3 (trzech) miesięcy od dnia nagrania.
Wyjątek: w sytuacji gdy nagrania obrazu stanowią dowód w postępowaniu prowadzonym na podstawie prawa lub pracodawca powziął wiadomość, iż mogą one stanowić dowód w postępowaniu. Wtedy termin 3 miesięcy ulega przedłużeniu do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.
Będąc pracodawcą jest obowiązany dodatkowo oznaczyć pomieszczenia i teren monitorowany w sposób widoczny i czytelny. Najlepiej za pomocą odpowiednich znaków lub ogłoszeń dźwiękowych. Termin na takie oznaczenie to nie później niż 1 (jeden) dzień przed uruchomieniem monitoringu wizyjnego. Pamiętaj, że powinieneś oznaczyć każde pomieszczenie.
Podstawa prawna: art. 22 ze zn.2 Kodeksu pracy
Data stworzenia artykułu: 12.01.2022 r. [...]
5 maja 2022BlogObecnie po zmianie przepisów do okresu zasiłkowego wliczamy okresy poprzednich niezdolności do pracy, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności nie przekraczała 60 dni.
Jest to duża zmiana w porównaniu z przepisami obowiązującymi do końca roku 2021. Uprzednio okres wynosił także 60 dni. Jednak do okresu zasiłkowego wliczane były okresy poprzedniej niezdolności do pracy co ważne spowodowanej tą samą chorobą.
Ustawodawca wyeliminował z treści artykułu zapis o tym, że do okresu zasiłkowego zaliczają się okresy niezdolności do pracy spowodowane tą samą chorobą. Czyli nie ma już znaczenia jednostka chorobowa. Obecnie liczy się jedynie to czy między ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy okres nie przekracza 60 dni. Mówimy oczywiście o dniach kalendarzowych.
Ważne: Do okresu zasiłkowego nie wlicza się okresów niezdolności do pracy przypadających przed przerwą nie dłuższą niż 60 dni, jeżeli po przerwie niezdolność do pracy wystąpiła m.in. w trakcie ciąży.
Podstawa prawna:
Art. 9 ust 2 Ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych
z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. 1999 Nr 60 poz. 636)
Data: 28 kwietnia 2022 r. [...]
25 sierpnia 2023BlogZmieniające się warunki ekonomiczne, podział gruntu na mniejsze działki czy inwestycje infrastrukturalne podejmowane przez właścicieli mogą znacząco wpływać na wartość ziemi oraz budynków. W niektórych przypadkach wzrost wartości nieruchomości może wiązać się z obowiązkiem uiszczenia tzw. opłaty adiacenckiej. Dowiedz się, kiedy należy ją zapłacić i sprawdź, ile wynosi taki podatek.
Czym jest opłata adiacencka?
Termin „opłata adiacencka” odnosi się de facto do rodzaju lokalnego podatku nakładanego na właścicieli nieruchomości w przypadku, gdy ich posiadłości zyskują na wartości ze względu na określone działania lub inwestycje. Jest to instrument finansowy, który ma na celu wyrównanie korzyści uzyskanych przez posiadaczy gruntów bądź zabudowań w wyniku działań publicznych, np. budowy infrastruktury.
Kiedy powstaje obowiązek uiszczenia opłaty adiacenckiej?
Warto mieć świadomość, że nie zawsze zapłata opłaty adiacenckiej będzie obowiązkowa. Aby samorząd mógł domagać się uiszczenia takiego podatku od właściciela ziemi lub budynków, spełnione muszą zostać trzy konkretne warunki.
1. Przyczyna wzrostu wartości nieruchomości
Sytuacja, w której obowiązkowy staje się podatek od wzrostu wartości nieruchomości, następuje wyłącznie pod warunkiem, że wpływ na zmianę jej ceny rynkowej miały:
budowa urządzeń infrastruktury technicznej finansowana ze środków Skarbu Państwa, budżetu samorządu terytorialnego, Unii Europejskiej lub ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi;
scalenie i podział nieruchomości pierwotnie składającej się z kilku mniejszych działek oraz jej nowy podział, w wyniku którego rynkowa wartość gruntu wzrosła;
podział nieruchomości – opłata adiacencka może powstać również na skutek samego rozdziału większego obszaru, np. gruntu rolnego na działki budowlane.
2. Przyjęcie przez radę gminy uchwały dotyczącej opłaty adiacenckiej
Drugim niezbędnym warunkiem do ustalenia podatku od wzrostu wartości nieruchomości jest przyjęcie przez radę gminy odpowiedniej uchwały w tym zakresie. To władze lokalne podejmują decyzję o wprowadzeniu opłaty adiacenckiej na swoim obszarze administracyjnym oraz ustaleniu jej stawki.
3. Wydanie przez organ wykonawczy decyzji administracyjnej ustalającej wysokość opłaty
Na mocy obowiązującej uchwały rady gminy, organ wykonawczy gminy (wójt, burmistrz lub prezydent miasta) ustala wysokość opłaty adiacenckiej dla konkretnej nieruchomości, przekazując jej właścicielowi odpowiednią decyzję administracyjną.
Podkreślić należy, że aby podatek w formie opłaty adiacenckiej stał się obowiązkowy dla posiadacza gruntów lub zabudowań, spełnione zostać muszą łącznie wszystkie trzy powyższe warunki.
Ile wynosi wysokość opłaty adiacenckiej?
Lokalne władze w drodze uchwały decydują również o procentowej wysokości podatku, jednak muszą to zrobić w granicach wyznaczonych przez przepisy. Opłata za wzrost wartości nieruchomości nie może przekroczyć 30% kwoty, o którą na skutek wyżej opisywanych działań zwiększyła się rynkowa stawka za budynki lub ziemię. Ponadto, faktyczne podniesienie wartości nieruchomości musi zostać potwierdzone opinią niezależnego rzeczoznawcy majątkowego, co dla właścicieli stanowi dodatkowe zabezpieczenie przed arbitralnymi decyzjami lokalnych samorządów. [...]
5 lipca 2023BlogJednym z częstych instrumentów stosowanych przez przedsiębiorstwa w celu ochrony swoich interesów jest umowa o zakazie konkurencji zawarta z pracownikiem. Wprowadzenie takiego rozwiązania pozwala pracodawcy na zabezpieczenie swojej wiedzy, tajemnic handlowych oraz utrzymanie konkurencyjnej przewagi na rynku. Poznaj kluczowe aspekty, które należy wziąć pod uwagę podczas negocjowania i zawierania umowy lojalnościowej i dowiedz się, jaka odpowiedzialność ciąży w tym zakresie na firmie oraz zatrudnionym.
Zakaz konkurencji – podstawowe informacje
Podestowym celem zakazywania prowadzenia działalności konkurencyjnej w stosunku do tej wykonywanej przez pracodawcę, jest jego ochrona jako podmiotu gospodarczego. Warto zwrócić uwagę na fakt, że prawo dopuszcza stosowanie zakazu współpracy z konkurencją zarówno w czasie trwania, jak i po ustaniu stosunku pracy. Kwestie dotyczące tego rodzaju klauzuli zostały uregulowane w k.p. w artykule 101, wskazującym m.in. na odrębny charakter porozumienia. Owa odrębność dotyczy jednak treści, a nie formy, w związku z czym przełożony może zarówno sporządzić osobny dokument, jak i umieścić zakaz konkurencji w umowie o pracę.
Zakaz konkurencji w ramach trwania stosunku pracy
Popularną praktyką jest zakaz wykonywania konkurencyjnych działań przez pracownika w trakcie jego zatrudnienia w firmie. Oznacza to, że do czasu ustania stosunku pracy, nie może on świadczyć jakichkolwiek usług na rzecz innych podmiotów, jeśli jego obowiązki choć w części pokrywają się z tymi wykonywanymi w „głównej” firmie. Nie ma przy tym znaczenia, czy usługi te wykonywałby on na umowę czy w ramach założonego przez siebie przedsiębiorstwa. W każdym z tych przypadków prowadzenie tożsamej działalności (nawet nieodpłatnie) może zostać zakwalifikowane jako działanie na szkodę pracodawcy.
Zakaz konkurencji po rozwiązaniu umowy o pracę
Co istotne, umowa lojalnościowa z pracownikiem może również wykraczać czasowo poza ramy stosunku pracy. Aby jednak takie porozumienie miało moc prawną, musi zostać podpisane przed jego ustaniem. Później pracodawca z byłym już podwładnym może spisać jedynie cywilnoprawne porozumienie, w którym strony zobowiążą się do przestrzegania zawartych w nim postanowień. Warto pamiętać, że były pracobiorca nie ma obowiązku zgodzić się na takie rozwiązanie, dlatego chcąc kontynuować zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy, warto wprowadzić zapisy lojalnościowe z odpowiednim wyprzedzeniem.
Należy również zwrócić uwagę na fakt, iż klauzulę zabraniającą byłemu podwładnemu świadczenia usług na rzecz konkurencyjnego podmiotu można wprowadzić wyłącznie w sytuacji, gdy odchodząca z firmy osoba jest w posiadaniu szczególnie istotnych danych, których wyjawienie mogłoby narażać byłego już pracodawcę na szkody. Dotyczy to m.in. informacji z zakresu know-how czy tajemnicy handlowej. Jeśli zwalniana osoba nie miała dostępu do takiej wiedzy, rozszerzanie zakazu konkurencji na czas po ustaniu zatrudnienia uznaje się za bezzasadne.
Odszkodowanie za zakaz pracy dla konkurencji
Jeśli strony zdecydują się na wprowadzenie do umowy lojalnościowej zapisów zobowiązujących byłego pracownika do niewykonywania pracy na rzecz konkurencji również po zwolnieniu, były szef zobowiązany jest wypłacać mu odszkodowanie. Ekwiwalent nie może być niższy niż 25% wynagrodzenia, które osoba otrzymywała z chwilą zatrudnienia jej w przedsiębiorstwie. Co więcej, trzeba go płacić nawet w sytuacji, gdy pracuje i pobiera ona wynagrodzenie w innym miejscu. Jeśli pracodawca nie będzie wywiązywał się z tego obowiązku, zakaz konkurencji z mocy prawa staje się nieważny.
Złamanie zakazu konkurencji a odpowiedzialność pracownika
Należy pamiętać, że umowa lojalnościowa z pracownikiem wiąże obie strony – za niedotrzymanie jej postanowień i podejmowanie działań wbrew przełożonemu grożą określone konsekwencje. Jeśli działania te mają charakter nieumyślny, szef może zażądać odszkodowania w maksymalnej wysokości 3 miesięcznych pensji. Celowe łamanie klauzuli o zakazie konkurencji powoduje, że podwładny ponosi pełną odpowiedzialność odszkodowawczą. [...]
31 lipca 2023BlogOstatnie lata na rynku nieruchomości w Polsce to wzrosty nie tylko cen mieszkań, domów i działek. To także coraz częściej podwyżka czynszu najmu. Temat ten budzi wiele kontrowersji. Wynajmujący tłumaczą takie działanie zjawiskiem inflacji i wysokich rat kredytów, natomiast lokatorzy szukają sposobów na to, by nie płacić więcej za wynajem. Tłumaczymy, czy właściciel może podnieść czynsz przed końcem umowy, a jeśli tak to na jakich warunkach. Dowiesz się również, jakie prawa przysługują najemcy oraz czym jest wypowiedzenie wysokości czynszu.
Umowa a podniesienie czynszu najmu
Zgodnie z Kodeksem cywilnym, jeżeli umowa najmu została zawarta na czas określony, to wynajmujący może zaproponować najemcy dowolne warunki przedłużenia umowy, w tym również podniesienie czynszu najmu. Jednak jest to proces, który wymaga porozumienia obu stron. Najemca ma prawo zaakceptować lub odrzucić proponowane warunki, w tym podwyżkę czynszu najmu. Jeśli ich nie zaakceptuje, umowa najmu rozwiązuje się z upływem ustalonego okresu.
Czy właściciel może podnieść czynsz w trakcie trwania umowy? Wspomniana umowa to podstawowy dokument regulujący relacje między najemcą a wynajmującym. Powinna ona precyzyjnie określać wszelkie warunki, w tym również opisywać takie kwestie, jak ewentualna podwyżka czynszu najmu. W Polsce zgodnie z przepisami prawa wynajmujący ma prawo podnieść opłaty za mieszkanie, jednak istnieją w tym aspekcie pewne ograniczenia. Nie zawsze wypowiedzenie czynszu najmu będzie możliwe.
Zasady regulujące wypowiedzenie czynszu najmu
W Polsce prawa każdego najemcy są chronione m.in. przez ustawę o ochronie praw lokatorów. Zgodnie z nią, wynajmujący może zdecydować się na wypowiedzenie czynszu najmu jedynie w określonych sytuacjach.
Przede wszystkim, należy zaznaczyć, że podwyżka czynszu najmu lub innych opłat zależnych od właściciela danej nieruchomości, nie może zostać przeprowadzona częściej niż raz na sześć miesięcy. Ponadto, termin, w którym wypowiedzenie wysokości czynszu nabierze mocy prawnej, powinien wynosić co najmniej trzy miesiące – dopiero po tym okresie wzrosną opłaty. Oba te warunki mają na celu zapewnienie najemcy czasu na przygotowanie się do ewentualnej podwyżki czynszu najmu oraz ograniczenie częstotliwości zmian w wysokości opłat.
Co istotne, wynajmujący ma obowiązek dostarczyć wypowiedzenie czynszu najmu w formie pisemnej, pod rygorem nieważności takiego zawiadomienia. Nie może być to wiadomość e-mail, SMS, czy ustna rozmowa. Dopilnowanie tej formalności jest ważne, aby zapewnić możliwość udokumentowania procesu podniesienia czynszu najmu.
Odpowiedź najemcy na podniesienie czynszu najmu
Po otrzymaniu wypowiedzenia wysokości czynszu najemca ma dwa miesiące na podjęcie decyzji. W tym czasie do wyboru są trzy rozwiązania:
zaakceptowanie wypowiedzenia czynszu najmu i nowej kwoty czynszu,
zakwestionowanie tego, czy właściciel może podnieść czynsz w danej sytuacji przed sądem w specjalnym trybie,
odrzucenie podwyżki czynszu najmu, co skutkuje zerwaniem umowy z zachowaniem okresu, wynoszącego minimum trzy miesiące, naliczanego od daty wypowiedzenia czynszu najmu.
Co ważne, w przypadku sporu na temat tego, czy właściciel może podnieść czynsz, nowa stawka czynszu nie może zostać wprowadzona, dopóki sąd nie wyda wyroku korzystnego dla właściciela danej nieruchomości – to forma ochrony lokatorów, zapewniona przez obowiązującą ustawę. Ponadto, jeśli po wypowiedzeniu wysokości czynszu, nowa kwota czynszu przekracza limit 3% wartości odtworzeniowej lokalu w skali rocznej lub jest wyższa niż wspomniane 3%, wynajmujący powinien uzasadnić podniesienie czynszu najmu. Tutaj trzeba jednak pamiętać, że podwyżka, która nie przekracza procentowo inflacji z poprzedniego roku, nie wymaga dodatkowego uzasadnienia.
Najem okazjonalny a podwyżka czynszu najmu
Na koniec warto wspomnieć o coraz popularniejszej w Polsce formie wynajmu nieruchomości – najmie okazjonalnym. Czy właściciel może podnieść czynsz w takim przypadku podczas trwania umowy? Wszystko zależy od zapisów dokumentu. W praktyce zarówno wynajmujący, jak i najemca mają swobodę w ustalaniu warunków dotyczących podniesienia czynszu najmu. Kwestia wypowiedzenia wysokości opłat powinna być dokładnie uregulowana w podpisanej przez obie strony umowie.
Wynajmujący musi określić częstotliwość i wysokość ewentualnego podniesienia czynszu najmu, a najemca, w przypadku akceptacji takiego umownego zapisu, i późniejszego skorzystania z tego uprawnienia przez wynajmującego, musi zgodzić się na te warunki. Jeśli wspomniane zasady nie zostaną w ten sposób ustalone, właściciel nie będzie mógł zdecydować się na wypowiedzenie czynszu najmu przez cały okres trwania umowy. Dlatego warto skorzystać z pomocy prawnika przy sporządzaniu takiego dokumentu, który zadba o to, by jego treść była kompletna i precyzyjna. [...]
25 lipca 2023BlogOsoba mieszkająca w wynajmowanym mieszkaniu może przeprowadzić prace lub zakupić sprzęty, których rezultatem może być zwiększenie wartości nieruchomości. Warto jednak pamiętać, że po zakończeniu umowy najmu, zgodnie z ustawą o ochronie praw lokatorów, należy te ulepszenia rozliczyć. Sprawdź, jakie modyfikacje zwiększają rynkową wartość lokalu i dowiedz się, jakie są możliwości ich rozliczania.
Umowa najmu – podstawy prawne
Podstawowym dokumentem regulującym prawa oraz obowiązki wynajmującego i najemcy jest umowa najmu. Jej treść musi być zgodna z postanowieniami Kodeksu cywilnego, który reguluje kwestie dotyczące wzajemnych relacji gospodarczych, do których bez wątpienia zalicza się wynajem mieszkania. Drugim aktem prawnym, który reguluje relacje na linii wynajmujący – najemca, jest obowiązująca od 2001 roku ustawa o najmie lokali i ochronie praw lokatorów, w której znajdują się zapisy dotyczące m.in. dokonywania ulepszeń w wynajmowanym mieszkaniu.
Czym są ulepszenia w ramach najmu lokali?
Modyfikacje oraz usprawnienia w lokalach mieszkalnych mogą być dokonywane zarówno w przypadku umów najmu zawieranych na czas określony, jak i bezterminowo. Poprzez ulepszenie rozumiane jest poniesienie przez najemcę nakładów, które finalnie zwiększają wartość lub funkcjonalność nieruchomości, a więc m.in.:
wykonanie istotnych prac modernizacyjnych,
zakup dodatkowego sprzętu,
usunięcie usterki lub awarii, która nie wchodzi w zakres obowiązków najemcy.
Warto zwrócić uwagę na fakt, że do grupy tej zgodnie z ustawą o ochronie praw lokatorów oraz przepisami k.c. nie są zaliczane drobne zakupy, ani bieżące prace związane z utrzymaniem lokalu, np. odmalowanie ścian, czy wymiana żarówki, uszczelki. Ustawodawca kwalifikuje je bowiem jako nakłady koniecznie, bez których mieszkanie będące przedmiotem najmu nie byłoby zdatne do użytku.
Rozliczanie ulepszeń w świetle przepisów ustawy o ochronie praw lokatorów
W świetle obowiązujących przepisów prawa najemca oraz wynajmujący zobowiązani są do rozliczenia wydatków poniesionych na ulepszenie lokalu. Wynika to z faktu, że wykonane prace lub doposażenie nieruchomości powodują wzrost jej wartości rynkowej. Ochrona lokatorów, wynikająca z zapisów przywołanej wcześniej ustawy z 2001 roku, zakłada, że wynajmujący zrekompensuje najemcy poniesione koszty. Można tego dokonać na trzy sposoby:
Lokator pozostawia właścicielowi ulepszenia za uzgodnioną opłatą.
Najemca usuwa modyfikacje, przywracając lokal do stanu sprzed najmu.
Ulepszenia przechodzą na rzecz właściciela, bez konieczności zwrotu kosztów.
Wybór sposobu rozliczenia pozostaje w kwestii stron, które mogą uregulować go w ramach osobnej umowy.
Dokonywanie ulepszeń w lokalu mieszkalnym a zgoda wynajmującego
Biorąc pod uwagę fakt, iż ewentualne modyfikacje mogą ingerować w wynajmowany lokal, kwestię ich wprowadzania najlepiej uregulować w umowie najmu. W tym przypadku ochrona praw lokatorów zwykle sprowadza się do zapisu, mówiącego o tym, że najemca może dokonywać ulepszeń zwiększających wartość nieruchomości wyłącznie za zgodą wynajmującego. Warto pamiętać również o tym, że samowolne dokonywanie usprawnień może w takim przypadku stanowić poważną przesłankę do rozwiązania umowy najmu. [...]
29 kwietnia 2022BlogOsoby z Ukrainy, które przekroczyły polską granicę od 24 lutego 2022 roku w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy mogą legalnie przebywać i pracować w Polsce. Okres to 18 miesięcy licząc od dnia 24 lutego 2022 z możliwością przedłużenia.
Legalność pobytu w Polsce w takim przypadku jest potwierdzona przez Polską Straż Graniczną. Technicznie potwierdzenie następuje poprzez wbicie stempla w paszporcie lub innym dokumencie podróży.
Może się także zdarzyć, że wjazd do Polski nie został zarejestrowany przez komendanta Straży Granicznej podczas kontroli granicznej. W takim przypadku obywatel Ukrainy powinien złożyć wniosek o nadanie numeru PESEL nie później niż 90 dni od dnia wjazdu do Polski. Następnie pobyt zostanie zarejestrowany i będzie legalny.
Po uzyskaniu statusu legalnego pobytu Ukraińcy otrzymują swobodny dostęp do polskiego rynku pracy.
Zatrudniając osobę z Ukrainy z legalnym pobytem obecnie jedyną formalnością o jakiej musisz pamiętać będzie powiadomienie powiatowego Urzędu Pracy. Powinien to być Urząd właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu zatrudniającego. Termin na powiadomienie to 14 dni od dnia podjęcia pracy.
Takie powiadomienie powinieneś zgłosić w formie elektronicznej
Poza tym odformalizowanym powiadomieniem pozostałe czynności przy zatrudnieniu pracownika
z Ukrainy pozostają takie same jak przy zatrudnieniu obywatela polskiego.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz.U. z 2022 r., poz.583)
Data artykułu: 28 kwietnia 2022 r. [...]
7 sierpnia 2023BlogWynajem, dzierżawa lub użyczenie to przykłady relacji prawnej, umożliwiającej legalne używanie nieruchomości należącej do innej osoby. Prawo do korzystania z cudzej nieruchomości zostało obszernie opisane w kodeksie cywilnym oraz ustawie o ochronie praw lokatorów z 2001 roku. Dowiedz się, czym jest tytuł prawny do domu lub mieszkania, sprawdź jakie dokumenty go potwierdzają i zobacz, kiedy właściciel ma prawo dochodzenia roszczeń z powodu zajmowania jego lokalu przez inną osobę.
Czym jest tytuł prawny do nieruchomości?
W Polsce prawo do korzystania z domu, mieszkania lub lokalu użytkowego stanowiącego cudzą własność, określane jest jako tytuł prawny do tej nieruchomości. I choć samo pojęcie nie zostało usankcjonowane w aktach prawnych, analizując orzecznictwo sądów różnych instancji, można zauważyć, że prawo to dotyczy szerokiej grupy osób, obejmującej zarówno właścicieli, jak i najemców, ale także wszystkie osoby, którym użycza się nieruchomości w sposób dobrowolny i nieodpłatny. W praktyce nie posiadają go wyłącznie ci, którzy korzystają z nieruchomości bez odpowiednich dokumentów potwierdzających najem, dzierżawę bądź użyczenie lub robią to wbrew woli właściciela.
Dokumenty potwierdzające prawo do korzystania z cudzej nieruchomości
Choć prawo dopuszcza bezumowne korzystanie z cudzego lokalu, podstawę nadania tytułu prawnego do mieszkania bądź innej nieruchomości zwykle stanowi fakt posiadania jednego z dokumentów, takich jak m.in.:
odpis aktu notarialnego,
wypis z księgi wieczystej,
umowa najmu, dzierżawy, użyczenia lub inna,
decyzja administracyjna,
postanowienie sądu.
Jak widać, dokument potwierdzający tytuł prawny do nieruchomości może mieć formę umowy najmu lub dzierżawy. W tym przypadku właściciel zobowiązuje się udostępnić najemcy lub dzierżawcy lokal lub inną nieruchomość, natomiast druga strona ma obowiązek płacenia czynszu. Nieodpłatne korzystanie z mieszkania lub innej nieruchomości jest natomiast tym, co odróżnia najem lub dzierżawę od ich użyczenia– w tym ostatnim przypadku właściciel udostępnia nieruchomość drugiej stronie bez pobierania opłat (czyli bez pobierania czynszu – tzw. „odstępnego” przez właściciela). Tutaj możliwa jest nawet umowa zawarta w sposób dorozumiany, a więc bez zachowania formy pisemnej. Do powstania tytułu prawnego wystarczy fakt, iż użyczający wie o korzystaniu z nieruchomości przez inną osobę i nie wnosi sprzeciwu w tej kwestii.
Tytuł prawny do mieszkania a dochodzenie roszczeń przez właściciela
Jednak brak formy pisemnej umowy może rodzić szereg wątpliwości dotyczących tego, czy umowa użyczenia faktycznie została zawarta, czy korzystający z lokalu jedynie powołuje się na nią, w istocie zajmując nieruchomość bezprawnie. W tym ostatnim przypadku właściciel może domagać się wynagrodzenia za fakt, iż osoba wykorzystuje należące do niego pomieszczenie, mimo iż tytuł prawny do mieszkania w praktyce nie istnieje. Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, że jeśli posiadacz mieszkania przez długi czas akceptował fakt, iż ktoś zajmuje jego własność bez uiszczania żadnych opłat, skuteczne dochodzenie roszczeń może okazać się mocno utrudnione. Powyższe zasady dotyczą również innych nieruchomości niż nieruchomości lokalowe. [...]
30 marca 2024BlogPlanowanie i realizacja projektów związanych z budową wymaga ogromnego zaangażowania. Odpowiednia organizacja produkcji budowlanej i kierowanie procesami inwestycyjnymi często okazuje się kluczem do osiągnięcia sukcesu. Z tego powodu w artykule przyglądamy się podstawowym zasadom, jakich należy się trzymać – sprawdź, o czym pamiętać!
3 kluczowe aspekty organizacji procesu budowlanego i inwestycyjnego
Warto poświęcić czas na planowanie, koordynację i monitorowanie działań związanych z kierowaniem budową, aby osiągnąć cele projektu w wyznaczonym czasie oraz budżecie. Organizacja procesu budowlanego i inwestycyjnego powinna skupiać się przede wszystkim na:
zarządzaniu projektem i zespołem,
optymalizacji prowadzonych działań,
kontroli jakości oraz wydatków.
Zarządzanie projektem oraz zespołem produkcji budowlanej
W ramach opieki nad projektem należy uwzględnić m.in. harmonogram działań, zaopatrzenie w materiały, nadzór nad wykonawstwem oraz zarządzanie ryzykiem kierowanego procesu inwestycyjnego. Równie istotna jest organizacja pracy zespołów, w tym ekip odpowiedzialnych za wykonanie prac budowlanych. Powinny być dobrze przygotowane do wykonywania powierzonych zadań oraz mieć możliwość swobodnej komunikacji.
Optymalizacja procesów budowlanych i inwestycyjnych
Głównym celem jest identyfikacja i eliminacja zbędnych działań. Jednocześnie w organizacji produkcji budowlanej oraz kierowaniu procesami inwestycyjnymi ważne jest wykorzystanie nowoczesnych technologii. Przyczynią się do usprawnienia przebiegu inwestycji, skrócenia czasu jej realizacji oraz obniżenia kosztów.
Kontrola jakości i wydatków
Pamiętaj także o przygotowaniu się do regularnego monitorowania postępów prac, ich jakości oraz kosztów. Wdrażanie odpowiednich systemów kontroli daje możliwość szybkiego reagowania na ewentualne problemy.
Zajmując się organizacją inwestycji budowlanej pamiętaj o przepisach prawa
Niewątpliwie kierowanie budową wymaga znajomości wielu skutecznych praktyk zarządczych. Jednocześnie należy pamiętać o tym, aby w procesie organizacji produkcji budowlanej i procesów inwestycyjnych trzymać się przepisów związanych z budową. Wsparcie w tym zakresie może zapewnić radca prawny, który wyjaśni wszelkie zawiłe i niezrozumiałe kwestie. [...]
30 września 2022BlogKwestie obliczania podatku są bardzo istotnym zagadnieniem dla każdego pracownika. Warto także znać wykaz zwolnień i ulg z jakich jako pracownik możesz skorzystać. Najczęściej wystarczy złożyć odpowiednie oświadczenie do pracodawcy.
Poniżej znajduje się wykaz oświadczeń:
Oświadczenie PIT – 2 na podstawie niniejszego oświadczenia pracodawca uwzględni miesięczną kwotę zmniejszającą podatek (obecnie 300 zł). UWAGA: Od 2023 roku będzie obowiązywał nowy wzór oświadczenia PIT-2. Wspomniany formularz od roku 2023 będziesz mógł składać pracodawcy dowolnym momencie roku. Nowy wzór PIT-2 będzie pozwalał także wskazać inne preferencje zasady liczenia podatku jak na przykład: podwyższone koszty uzyskania przychodu, rezygnację z autorskich kosztów uzyskania przychodu, wspólne rozliczenie z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko, niepobieranie zaliczek w roku podatkowym ze względu na uzyskanie dochodów nieprzekraczających 30 000,00 zł . Będzie istniała także możliwość wycofania złożonego wcześniej oświadczenia lub wniosku przy wykorzystaniu nowego formularza PIT-2.
Zwolnienie z podatku z tytułu wychowywania co najmniej 4 dzieci. Tzw. 0% PIT przysługuje rodzicom, których roczne dochody nie przekraczają 171 056, 00 złotych (dla dwójki rodziców). W przypadku osób samotnie wychowujących 4 dzieci dochody nie przekroczą 85 528,00 zł.
Zwolnienie z podatku w związku z przeniesieniem miejsca zamieszkania na terytorium Polski. Pamiętaj, że aby skorzystać z ulgi suma przychodów objęta zwolnieniem podatkowym nie może przekroczyć w danym roku 85 528,00 zł. Ponadto wspomniane zwolnienie przysługuje Ci przez 4 kolejne lata. Jeżeli powróciłeś do Polski będziesz mógł skorzystać ze zwolnienia pod warunkiem, że uda Ci się udokumentować rezydencję podatkową w innym państwie przynajmniej przez 3 lata.
Zwolnienie z podatku dochodowego PIT dla pracowników z uprawnieniami emerytalnymi. Ze zwolnienia mogą skorzystać kobiety (powyżej 60 roku życia) i mężczyźni (powyżej 65 roku życia). Osoby, które pomimo nabycia uprawnienia nie otrzymują m.in. emerytury lub renty rodzinnej: a) z KRUS, b) z ZUS, c) z mundurowych systemów ubezpieczeń. Ponadto pamiętaj, że suma przychodów objęta zwolnieniem podatkowym nie może przekroczyć w danym roku podatkowym 85 528,00 zł.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. [...]
6 września 2022BlogPrzepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 nadal nie zostały zaimplementowane do polskiego porządku prawnego.
Jedną z planowanych zmian jest rozszerzenie ochrony pracowniczej przed negatywnymi konsekwencjami służbowymi.
Wspomniana ochrona będzie rozszerzona m.in. na następujące kategorie pracowników:
Pracownicy, którzy wystąpią z wnioskiem o zmianę warunków zatrudnienia na bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy. Wspomnianego wniosku nie będziesz mógł złożyć w przypadku zatrudnienia na podstawie umowy na okres próbny. Uprawnienie złożenia wniosku ma przysługiwać 1 (jeden) raz w roku. Przykładowo jako pracownik możesz zawnioskować o:
zmianę umowy na czas nieokreślony
zatrudnienie w pełnym wymiarze pracy
Pracownicy dochodzący wliczenia szkoleń innych niż szkolenie bhp do czasu pracy.
Pracownicy pracujący równolegle u innego pracodawcy na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej. Także współpracujący w ramach własnej działalności gospodarczej. Równoległe zatrudnienie nie może być przyczyną uzasadniającą zwolnienie pracownika, przygotowanie do wypowiedzenia lub rozwiązania umowy. Musimy pamiętać jednak, że nie będzie to dotyczyło np.: sytuacji złamania zakazu działalności konkurencyjnej.
Pracownicy korzystający z urlopu opiekuńczego. Urlop opiekuńczy to będzie nowa instytucja w Kodeksie pracy. Pracownikowi będzie przysługiwał taki urlop w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym. Cel na jaki będziesz mógł przeznaczyć urlop to:
zapewnienie osobistej opieki lub
wsparcie z poważnych względów medycznych osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym.
Od dnia złożenia wniosku oraz w okresie korzystania z tego urlopu będziesz objęty ochroną przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę jak pracownik korzystający z urlopu macierzyńskiego. Czyli pracodawca nie będzie mógł Ci ani wypowiedzieć, ani rozwiązać umowy bez wypowiedzenia. jak również prowadzić przygotowań do rozwiązania lub wypowiedzenia umowy.
Więcej na temat następnych kategorii rozszerzonej ochrony pracowników w kolejnym naszym wpisie.
Podstawa prawna:
projekt ustawy z 15 lipca 2022 r. o zmianie ustawy kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw [...]
2 lutego 2024BlogNagminnym problemem wielu pracodawców stało się przechodzenie pracowników na L4 praktycznie z chwilą otrzymania przez nich od pracodawcy wypowiedzenia umowy o pracę. Co jednak w sytuacji, kiedy pracownik przebywa już na zwolnieniu chorobowym? Czy w takiej sytuacji dopuszczalne jest wypowiedzenie umowy o pracę?
Zwolnienie lekarskie ochroną przed wypowiedzeniem – czy zawsze?
Zwolnienie lekarskie w znakomitej większości chroni przez wypowiedzeniem umowy o pracę. Wynika to z art. 41 Kodeksu Pracy, który stanowi, że: „Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.” Nie ulega wątpliwości, że L4 zakwalifikujemy jako usprawiedliwioną nieobecność pracownika. Zwrócić należy jednak uwagę na ostatnią część wskazanego artykułu Kodeksu Pracy: „(…) jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia”. Co to oznacza? O jakim okresie mowa?
Długotrwałe L4 nie zawsze korzystne
Jak długo więc należy przebywać na zwolnieniu lekarskim, aby pracodawca mógł w pełni zgodnie z prawem wypowiedzieć umowę o pracę? To zależy przede wszystkim od stażu pracy danego pracownika, ale u konkretnego pracodawcy. Co do zasady lepiej chronieni są pracownicy z dłuższym stażem pracy. Pierwsza sytuacja dotyczy pracowników zatrudnionych krócej niż 6 miesięcy u danego pracodawcy. W takiej sytuacji pracownik może stracić pracę już po trzech miesiącach przebywania na zwolnieniu lekarskim. Co więcej, może to nastąpić bez zachowania okresu wypowiedzenia, co oznacza, że w praktyce może to nastąpić w dniu otrzymania przez pracownika dokumentu z wypowiedzeniem umowy o pracę. Nieco lepiej kształtuje się sytuacja pracowników zatrudnionych dłużej niż 6 miesięcy u danego pracodawcy. W takich przypadkach pracodawca może zwolnić pracownika (bez wypowiedzenia), jeśli jego niezdolność do pracy z powodu choroby trwa dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze trzy miesiące.
Lepsza ochrona dla rodziców i chorych zakaźnie
Powyższe zasady dotyczące rozwiązania umowy o pracę w okresie trwania niezdolności do pracy nie mają zastosowania dla dwóch grup pracowników:
Wobec pracownika nieobecnego w pracy z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem – w okresie pobierania z tego tytułu zasiłku,
Wobec pracownika nieobecnego w pracy z powodu odosobnienia ze względu na chorobę zakaźną – w okresie pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku.
Powrót z L4 chroni przed rozwiązaniem umowy ale nie przed wypowiedzeniem
Powrót do pracy w związku z ustaniem przyczyny nieobecności sprawia, że pracodawca nie będzie mógł rozwiązać umowy o pracę zgodnie z art. 53 Kodeksu pracy (bez wypowiedzenia) nawet jeśli w dość nieodległym czasie pracownik ponownie nie będzie stawiał się do pracy z innych przyczyn (np. urlop wypoczynkowy). Powrót do pracy nie chroni jednak pracownika przed wypowiedzeniem mu umowy w normalnym trybie (zarówno z przyczyn leżących po stronie pracownika jak i przyczyn nieleżących po stronie pracownika). Wypowiedzenie umowy o pracę można wręczyć już pierwszego dnia stawienia się pracownika do pracy po usprawiedliwionej nieobecności w związku z chorobą. Należy jednak pamiętać, aby wypowiedzenie spełniało przesłanki wskazane w Kodeksie pracy i było należycie uzasadnione – w przeciwnym wypadku pracodawca narazi się ma ryzyko roszczeń pracowniczych dotyczących rozwiązania umowy o pracę.
Jestem na L4, ale chcę złożyć wypowiedzenie – czy mogę?
Przywileje strony pracowniczej w stosunku pracy przejawiają się między innymi większą elastycznością przepisów. Pracownik więc może w każdym momencie pozostawania na zwolnieniu chorobowym złożyć pracodawcy oświadczenie o wypowiedzeniu umowy. Co więcej, swojego stanowiska nie musi w ogóle uzasadniać. W takiej sytuacji bieg terminu wypowiedzenia biegnie zgodnie z treścią łączącej strony umowy o pracę lub Kodeksu pracy (rozpoczyna się w trakcie zwolnienia chorobowego). Zwolnienie chorobowe nie wydłuży okresu wypowiedzenia, a po ustaniu okresu wypowiedzenia świadczenia z FUS (o ile do tej pory wypłacał je jeszcze pracodawca) będzie wypłacał ZUS. [...]
1 lipca 2023Blog / Kredyty frankoweKredyty hipoteczne charakteryzują się możliwością zaciągnięcia ich na długi okres czasu, najczęściej 20-30 lat. W tak długim terminie spłaty mogą wystąpić różne sytuacje życiowe – m. in. rozwód z małżonkiem współkredytobiorcą.
Co dzieje się z umową kredytową w przypadku rozwodu?
W większości przypadków nie zajdą żadne zmiany w samej umowie kredytowej. Umowa kredytu jest stosunkiem prawnym trwalszym niż małżeństwo – jego modyfikacja wymaga zgody obydwu kredytobiorców oraz banku i to bank może w tej sytuacji sprawiać kłopoty. Po ustaniu małżeństwa byli małżonkowie – bez zmian – odpowiadają za dług wynikający z zawartej umowy solidarnie. Bank może zatem pozwać zarówno ich obydwoje, jak i jednego z nich.
Jednym ze sposób na „pozbycie się” kredytu zaciągniętego z byłym małżonkiem jest spłacenie go w całości. Często jednak okazuje się to trudne lub niemożliwe, dlatego byli małżonkowie decydują się na sprzedaż nieruchomości i dokonanie przedterminowej całkowitej spłaty kredytu ze środków uzyskanych ze sprzedaży. Jeżeli jednak jeden z nich jest zdeterminowany, aby nieruchomość i kredyt utrzymać, najczęściej korzysta z pomocy rodziców lub innych bliskich, którzy przejmują dług byłego małżonka, tym samym wstępując w stosunek prawny wynikający z umowy kredytowej. Zastąpienie jednego z kredytobiorców jednym, czy dwoma innymi kredytobiorcami, może pozwolić na dalszą spłatę kredytu, jeżeli bank oceni negatywnie zdolność kredytową małżonka, którego wolą jest utrzymanie kredytu.
I co dalej? Kto powinien wystąpić z roszczeniem do sądu?
Jeżeli doszło do przejęcia długu jednego z kredytobiorców przez innego, uprawnionym do wystąpienia na drogę sądową będą osoby, które w chwili wystąpienia z roszczeniem posiadają status kredytobiorcy, a zatem w omawianym przypadku – kredytobiorca i jego rodzice.
Zdarzają się jednak przypadki losowe i po stronie kredytobiorcy mogą zajść dalsze zmiany, np. wskutek śmierci jednego z kredytobiorców- rodzice wstępujący w miejsce byłego małżonka często są bowiem w starszym wieku.
Co jeżeli jeden z kredytobiorców umrze?
Długi podlegają dziedziczeniu – zasada ta nie ulega ograniczeniu w przypadku kredytów frankowych. Zarówno wierzytelność wynikające z umowy kredytu we frankach szwajcarskich, jak i dług z niej wynikający, również dziedziczeniu podlegają. Jeżeli zatem jeden z kredytobiorców zmarł przed wytoczeniem postępowania przeciwko bankowi, kwestie spadku po nim powinny zostać uregulowane przed rozpoczęciem działań przedprocesowych wobec banku, aby nie było wątpliwości również co do równoczesnego terminu wymagalności roszczenia wszystkich kredytobiorców.
Rodzic w podeszłym wieku nie chce uczestniczyć w procesie sądowym. Czy można tego uniknąć?
Rozwiązaniem sytuacji może być dokonanie przelewu wierzytelności z umowy kredytu frankowego na drugiego kredytobiorcę. Umowa taka nie musi zostać zawarta w szczególnej formie. Warto jednak rozważyć złożenie na niej podpisów notarialnie poświadczonych, aby uniknąć ewentualnych wątpliwości co do tożsamości osób ją zawierających. [...]
16 grudnia 2022BlogZe spadkiem mogą się wiązać spore problemy. Wśród najczęściej spotykanych wymienia się konieczność uregulowania długów, których nie spłacił spadkodawca za swojego życia. Niekiedy powołani do spadku – chociażby z przyczyn osobistych czy czysto emocjonalnych – po prostu nie chcą dziedziczyć. Jednym sposobem na uchylenie się od tego prawa jest złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku. Jak tego dokonać?
Spadek z długami – jak postąpić?
Odrzucenie spadku jest decyzją, którą osoba powołana do spadku podejmuje najczęściej wówczas, gdy w skład spadku wchodzą długi – zwłaszcza wtedy, gdy ich wartość przekracza to, ile wart jest sam majątek, który ma podlegać dziedziczeniu. Oczywiście w takich wypadkach warto rozważyć także przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Rozwiązanie to polega na tym, że przyjmujący spadek odpowiada za długi zmarłego tylko do wartości odziedziczonego po nim majątku. Tu jednak trzeba liczyć się z tym, że nawet cały majątek wchodzący w skład masy spadkowej może zostać zlicytowany. Wszystko zależy od wartości majątku oraz wysokości zadłużenia.
Przeliczenie długów spadkowych
Z tego względu zrzeczenie się spadku z powodu zadłużenia, jakie ciążyło na zmarłym, warto poprzedzić odpowiednimi obliczeniami. Pozwolą one oszacować, z jakim dokładnie zadłużeniem mamy do czynienia, ile warta jest część majątku przypadająca danemu spadkobiercy, a tym samym czy przyjęcie spadku się opłaca. Jednocześnie należy pamiętać o tym, że odrzucenie spadku jest swobodną decyzją powołanego do spadku. W żaden sposób nie musi się on z niej tłumaczyć bądź ją uzasadniać. Tu powstaje pytanie: jak zrzec się spadku?
Jak zrzec się spadku?
Oświadczenie o odrzuceniu spadku może zostać złożone na dwa sposoby: przed notariuszem lub przed sądem. Wybór ścieżki postępowania zależy od samego zainteresowanego, a więc powołanego do spadku. W praktyce najczęściej oświadczenia te składa się w ramach postępowania, którego celem jest poświadczenie dziedziczenia bądź stwierdzenie nabycia spadku. Cel tych procedur jest wspólny: ustalenie kto i w jakiej części dziedziczy spadek. Natomiast różnica pomiędzy nimi sprowadza się do organu, przed którym załatwia się formalności. Akt poświadczenia dziedziczenia sporządza notariusz, natomiast postanowienie stwierdzające nabycie spadku wydaje sąd po przeprowadzeniu postępowania nieprocesowego.
Zrzeczenie się spadku zawsze następuje na mocy wyraźnie oświadczonej woli podmiotu powołanego do spadku (czy to na podstawie ustawy, czy też testamentu). Nigdy nie można domniemywać tego, że potencjalny spadkobierca chce odrzucić spadek. Poza tym oświadczenie to składa się raz i nie podlega ono zmianie. Nie można więc skutecznie zmienić decyzji o zrzeczeniu się spadku. Poza tym na złożenie omawianego tu oświadczenia powołany do spadku ma sześć miesięcy, licząc od dnia, w którym dowiedział się o tytule swojego powołania. Może być to np. dzień, w którym dotarła do niego wiadomość o śmierci spadkodawcy bądź o odrzuceniu spadku przez bliższych krewnych. [...]
8 marca 2022BlogPoczątek 2022 roku przejdzie do historii m.in. jako czas ogromnego zamieszania związanego z wejściem w życie Polskiego Ładu. Właściwie każdy podmiot prowadzący działalność gospodarczą – także w formie spółki – mierzy się z poważnymi trudnościami wynikającymi ze zmian przepisów, zwłaszcza podatkowych. Dotykają one także członków zarządów spółek, którym zmieniono chociażby zasady naliczania wynagrodzenia. Dlatego obsługa prawna spółek w 2022 roku z pewnością w dużej mierze upłynie pod znakiem zmagania się z niejasnymi, a niejednokrotnie nawet sprzecznymi regulacjami Polskiego Ładu. Jednak z pewnością nie są to jedyne zagadnienia prawne, z którymi będą się mierzyć wszyscy prowadzący biznes w ramach spółek – osobowych bądź kapitałowych.
Przedsiębiorca nie ucieknie od prawa
W istocie prowadząc działalność gospodarczą – w jakiejkolwiek formie prawnej – nie da się uciec od uwarunkowań prawnych. Bez zapewnienia legalności podejmowanych działań są one po prostu skazane na porażkę. Dlatego obsługa prawna spółek jest sprawą, o którą musi zadbać każdy przedsiębiorca wybierający właśnie ten model działalności biznesowej. Skala tych trudności wzrasta wprost proporcjonalnie do zakresu i rozmiarów działalności spółki, a bez ryzyka błędu można uznać, że największe rozmiary osiąga w przypadku spółek publicznych. Już sam fakt wejścia i funkcjonowania na giełdzie papierów wartościowych stanowi przedsięwzięcie niezwykle skomplikowane pod kątem prawnym.
Bez względu jednak na okoliczności, każda spółka spotyka się z całą gamą różnego rodzaju problemów prawnych. Od publicznego prawa gospodarczego, określającego zasady podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej – w tym np. rejestracji spółki – poprzez kwestie wynikające z Kodeksu spółek handlowych, będącego podstawowym aktem regulującym ich funkcjonowanie, aż po zagadnienia prawa cywilnego – zwłaszcza w zakresie nawiązywania relacji handlowych z kontrahentami. Poza tym nieodzownym elementem przy zatrudnianiu pracowników są regulacje prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, a kontakty z organami państwowymi i samorządowymi normują przepisy prawa administracyjnego. Na czym więc polega doradztwo prawne dla firm?
Doradztwo prawne dla firm – w co warto zainwestować?
Obsługa prawna firm jest skuteczna wtedy, gdy polega na oferowaniu przedsiębiorcom – w tym działającym jako spółki prywatne lub publiczne – kompleksowych usług, w pełni odpowiadających im potrzebom. W końcu doradztwo prawne dla firm wymaga – jak zauważyliśmy powyżej – rozwiązywania zróżnicowanych problemów, regulowanych w gałęziach prawa często o odmiennym charakterze. Biorąc pod uwagę fakt, że przepisy zmieniają się niezwykle często, a do ich prawidłowego zrozumienia konieczna jest znajomość doktryny i orzecznictwa, obsługa prawna spółek wymaga wiedzy, doświadczenia oraz odpowiedniego zespołu prawników.
Poza tym dobra znajomość regulacji prawnych dotyczących spółek – także tych, które dopiero mają wejść w życie – pozwala także zawczasu przeciwdziałać ich negatywnym skutkom. Niekiedy wystarczające jest drobne przeorganizowanie funkcjonowania spółki, nierzadko jednak konieczna jest chociażby zmiana jej formy w drodze przekształcenia. Zawsze doradztwo prawne dla firm powinno polegać także na bieżącym analizowaniu obowiązującego prawa i jego zmian oraz ich wpływie na działalność spółki. Wówczas zawczasu można podjąć działania mające na celu optymalizację prowadzonej działalności.
Zajmij się biznesem, formalności pozostaw nam
W naszej Kancelarii zawsze staramy się jak najlepiej odpowiadać na potrzeby każdej spółki, oferując kompleksową obsługę prawną i doradztwo prawne przez grono świetnie wykształconych – i stale podnoszących swojego kwalifikacje – prawników, z wieloletnim doświadczeniem w doradztwie prawnym dla firm. Dzięki temu jesteśmy w stanie szybko i skutecznie odpowiadać na pojawiające się pytania naszych klientów czy podejmować działania mające na celu zażeganie pojawiających się trudności. W razie potrzeby gwarantujemy kompleksowe opracowanie strategii postępowania oraz reprezentację na wszystkich etapach procedur cywilnych, administracyjnych i sądowych.
Portfolio zadowolonych klientów jest naszą najlepszą rekomendacją, a zapewnienie optymalnych warunków do prowadzenia biznesu naszym priorytetem. Dzięki kompleksowej obsłudze prawnej działający w formie spółki mają możliwość w pełni skupić się na tym co najważniejsze – a więc na rozwoju działalności gospodarczej – bez zamartwiania się jej prawnymi aspektami. Zawsze warto powierzyć je specjalistom, pamiętając, że zaniedbanie kwestii prawnych może pociągnąć za sobą bardzo poważne konsekwencje. [...]
21 sierpnia 2023BlogOchrona prawna logotypów, marek oraz haseł reklamowych stanowi ważny krok na drodze do właściwego zabezpieczenia interesów przedsiębiorstwa. Jest to proces, który daje wielorakie korzyści, zapewniając prawo do wyłącznego posługiwania się konkretnymi symbolami kojarzonymi z marką. Dowiedz się, jakie znaczenie ma rejestracja znaku towarowego, sprawdź koszty oraz przebieg procedury i zobacz, co zyskujesz, dokonując zastrzeżenia nazwy lub logo firmy lub oznaczeń handlowych w Urzędzie Patentowym RP.
Czym jest znak towarowy?
Pod pojęciem znaków towarowych należy rozumieć wszelkie unikatowe symbole, służące do odróżniania towarów i usług danej firmy od produktów konkurencji. Mogą to być m.in.: logo, nazwa, hasło lub slogan reklamowy, kombinacja kolorów, a nawet dźwięk lub zapach, który identyfikuje markę na rynku. Zgłoszenie znaku towarowego nie stanowi dużego kosztu, zapewniając jednocześnie ochronę prawną przed jego nieuprawnionym wykorzystywaniem.
Jakie korzyści daje zgłoszenie znaku towarowego?
W Polsce instytucją uprawnioną do nadawania ochrony prawnej symbolom handlowym jest Urząd Patentowy RP, zajmujący się także m.in. zastrzeganiem nazw firm. Zgłoszenie wyłącznych praw do logotypu, hasła czy nazwy produktu niesie za sobą wiele korzyści dla przedsiębiorstwa w obszarach takich jak:
ochrona prawna – zarejestrowany znak towarowy zabezpiecza markę przed nielegalnym używaniem jej przez konkurencję,
budowanie marki – symbolika handlowa jest nieocenionym narzędziem w budowaniu rozpoznawalności przedsiębiorstw i oferowanych przez nie towarów i usług,
zwiększanie wartości przedsiębiorstwa – rejestracja znaku towarowego to nie tylko koszt, ale również potencjalne źródło dochodu przedsiębiorstwa, które może zarabiać na sprzedaży lub udzielaniu licencji,
zapobieganie sporom – zgłoszenie nazwy firmy lub jej logo minimalizuje ryzyko postępowań prawnych związanych z naruszeniem w przyszłości praw własności intelektualnej.
Rejestracja znaku towarowego – przebieg procedury krok po kroku
Proces związany z rejestracją znaków towarowych składa się z kilku następujących po sobie etapów.
Wnioskodawca (właściciel lub jego pełnomocnik) składa elektroniczny lub papierowy wniosek w Urzędzie Patentowym. Wnioskodawca musi dokładnie oznaczyć znak oraz wskazać towar lub usługi (klasy produktów), dla których będzie on przeznaczony.
Urząd Patentowy analizuje wniosek pod kątem formalnym i merytorycznym, sprawdzając, czy spełnione są wszystkie wymagane warunki oraz czy znak spełnia swoje funkcje, w tym głównie odróżniającą
Zgłoszenie zostaje opublikowane w Biuletynie Urzędu Patentowego.
Osoby uważające, że posiadają wcześniejsze prawa do nazwy firmy lub znaku towarowego, mają możliwość zgłoszenia sprzeciwu w ciągu trzech miesięcy od publikacji w Biuletynie.
Po upływie terminu na wniesienie sprzeciwu Urząd Patentowy podejmuje decyzję o odmowie zastrzeżenia (gdy protest jest uzasadniony) lub w przypadku bezzasadnego sprzeciwu, przyznaje prawo do ochrony.
Koszt zastrzeżenia nazwy firmy lub rejestracji znaku towarowego
Zarówno jeśli chodzi o rejestrację znaków towarowych, jak i zastrzeżenie nazwy firmy, koszty postępowania są identyczne. Za zgłoszenie do jednej klasy klasyfikacji nicejskiej wnioskodawca uiszcza opłatę w kwocie 400 zł przy wniosku elektronicznym lub 450 zł przy formularzu papierowym. Za każdą kolejną klasę należy dopłacić 120 zł, niezależnie od sposobu wnioskowania. Po przyznaniu praw ochronnych wnosi się dodatkową opłatę 400 zł za każdą klasę, w ramach której znak został zastrzeżony. Zachowuje ona ważność przez 10 lat, a po jej nieuregulowaniu ochrona wygasa. Do kosztów zgłoszenia należy również doliczyć opłatę za publikację informacji o udzielonym zabezpieczeniu w kwocie 90 zł. [...]
10 czerwca 2022BlogW dniu 06 czerwca 2022 r. ukazał się na stronie Rządowego Centrum Legislacji projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy i kilku innych ustaw.
Ilość proponowanych zmian kodeksowych jest bardzo duża i wynika głównie z obowiązku wdrożenia dyrektywy tzw. work life-balance. oraz dyrektywy w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej (nr 2019/1152).
Planowany termin wejścia w życie ustawy był na sierpień 2022 r. Do chwili obecnej ustawa nie została uchwalona. Należy mieć na uwadze, że po konsultacjach i pracach parlamentarnych jej zapisy mogą jeszcze nieznacznie ulec zmianie.
Poniżej przegląd proponowanych zmian w zakresie dodatkowych dni wolnych oraz umowy na okres próbny i czas określony.
Zwolnienie z pracy z uwagi na siłę wyższą w wymiarze 2 dni. Pracownik uzyska prawo do zwolnienia od pracy w wymiarze 2 dni albo 16 godzin w roku kalendarzowym. Powodem będzie działanie siły wyższej, w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą
lub wypadkiem, jeżeli niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika. Pracownik za taką nieobecność zachowa prawo do wynagrodzenia w wysokości 50% wynagrodzenia.
Urlop opiekuńczy w wymiarze 5 dni. Wspomniany wymiar będzie przysługiwał w roku kalendarzowym w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny. Bądź zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga znacznej opieki lub znacznego wsparcia z poważnych względów medycznych.
Możliwość wydłużenia umowy na okres próbny o maksymalnie 1 miesiąc. W projektowanych zmianach przewidziano m.in. możliwość jednokrotnego wydłużenia okresów ich trwania o maksymalnie 1 miesiąc w przypadkach uzasadnionych rodzajem wykonywanej pracy.
Wypowiedzenie umowy na czas określony – obowiązek wskazania przyczyny. Pracodawca będzie zobowiązany wskazać przyczynę w oświadczeniu o wypowiedzeniu takiej umowy skierowanym do pracownika.
Powyżej wskazane propozycje zmian to tylko ich niewielka część. Więcej informacji znajdziesz tutaj.
Aktualizacja: 19 sierpnia 2022 r. [...]
25 marca 2024BlogObserwujemy rosnący nacisk na zrównoważony rozwój w trosce o przyrodę oraz poprawę jakości powietrza. W efekcie temat, jakim jest ochrona środowiska w procesie inwestycyjno-budowlanym, staje się coraz istotniejszy. Związane z nim zasady są ujęte w przepisach prawa, do których przestrzegania jest zobowiązany każdy inwestor oraz wykonawca. Dlatego też w artykule wyjaśniamy, na czym polegają i przyglądamy się aktualnym normom prawnym dotyczącym tej kwestii, mającym zastosowanie na danym terenie budowy – sprawdź, o czym pamiętać!
Znaczenie ochrony środowiska w procesie budowlanym
Kwestia ta jest istotna, gdyż dotyczy zachowania równowagi ekologicznej. Prawo ochrony środowiska w procesie inwestycyjno-budowlanym ma na celu ograniczenie ryzyka wystąpienia różnych zagrożeń dla przyrody, do których zalicza się m.in.:
zanieczyszczenie powietrza, wody czy gleby,
utratę bioróżnorodności,
degradację ekosystemów.
Dlatego na terenie budowy należy trzymać się odpowiednich zasad, które minimalizują tego typu negatywne skutki. Na czym one polegają i czego wymaga się od inwestora?
Jakie środki ochrony środowiska stosuje się terenie budowy?
Przepisy prawa jasno regulują, jak prowadzić proces inwestycyjno-budowlany, aby był on możliwie najmniejszym obciążeniem dla przyrody oraz ludzi. Na czym polega ochrona środowiska na terenie budowy?
Zależnie od sytuacji, obejmuje ona m.in.:
montaż systemów monitoringu jakości powietrza, wody i gleby,
zastosowanie nowoczesnych technologii ograniczających emisję szkodliwych substancji,
prowadzenie działań mających na celu minimalizację wycinki drzew i niszczenia naturalnych siedlisk zwierząt.
Istotne jest też przestrzeganie zasad postępowania z odpadami oraz minimalizacja hałasu i wibracji generowanych w trakcie realizacji prac.
Przed rozpoczęciem budowy zapoznaj się z zasadami ochrony środowiska!
Dbałość o przyrodę powinna być priorytetem dla wszystkich odpowiedzialnych za realizację procesu inwestycyjno-budowlanego. Jednocześnie należy pamiętać o tym, że nieprzestrzeganie prawa związanego z ochroną środowiska na terenie budowy może wiązać się z różnymi negatywnymi konsekwencjami. Warto więc dobrze zapoznać się z przepisami regulującymi te kwestie, w czym może pomóc radca prawny. [...]
13 lipca 2023Blog / Kredyty frankoweWyrok TSUE w sprawie C-520/21 – co z roszczeniami banków o bezumowne korzystanie z kapitału?
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej odpowiedział na pytanie warszawskiego sądu
Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie w trybie odesłania prejudycjalnego zadał Trybunałowi następujące pytanie:
„Czy art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich 1 , a także zasady skuteczności, pewności prawa i proporcjonalności należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie wykładni sądowej przepisów krajowych, zgodnie z którą w przypadku uznania, że umowa kredytu zawarta przez bank i konsumenta jest od początku nieważna z powodu zawarcia w niej nieuczciwych warunków umownych, strony oprócz zwrotu pieniędzy zapłaconych w wykonaniu tej umowy (bank – kapitału kredytu, konsument – rat, opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych) oraz odsetek ustawowych za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty, mogą domagać się także jakichkolwiek innych świadczeń, w tym należności (w szczególności wynagrodzenia, odszkodowania, zwrotu kosztów lub waloryzacji świadczenia) z tytułu tego, że:
spełniający świadczenie pieniężne został czasowo pozbawiony możliwości korzystania ze swoich pieniędzy, przez co utracił możliwość zainwestowania ich i osiągnięcia dzięki temu korzyści,
spełniający świadczenie pieniężne poniósł koszty obsługi umowy kredytu i przekazania pieniędzy drugiej stronie,
otrzymujący świadczenie pieniężne odniósł korzyść polegającą na tym, że mógł czasowo korzystać z cudzych pieniędzy, w tym mógł je zainwestować i dzięki temu uzyskać korzyści,
otrzymujący świadczenie pieniężne czasowo miał możliwość korzystania z cudzych pieniędzy nieodpłatnie, co byłoby niemożliwe w warunkach rynkowych,
wartość nabywcza pieniędzy spadła na skutek upływu czasu, co oznacza realną stratę dla spełniającego świadczenie pieniężne,
czasowe udostępnienie pieniędzy do korzystania może zostać potraktowane jako spełnienie usługi, za którą spełniający świadczenie pieniężne nie otrzymał wynagrodzenia?”
Zadane pytanie było szczególnie ważne dla większości kredytobiorców frankowych, ponieważ odpowiedź na nie mogła przełożyć się zarówno na rozstrzygnięcia w toczących się sprawach o unieważnienie umów frankowych, jak i sprawach wytoczonych przeciwko nich przez banki o przyznanie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z kapitału. Wielu kredytobiorców frankowych uzależniało wystąpienie z roszczeniem przeciwko bankom od wyroku wydanego przez TSUE.
15 czerwca 2023 roku TSUE orzekł, iż bankowi wynagrodzenie za korzystanie z kapitału nie przysługuje
Zdaniem TSUE bank może żądać tylko zwrotu przekazanego kapitału kredytu oraz zapłaty odsetek liczonych od wezwania do zapłaty. Poza wyżej wymienionymi roszczeniami bankowi nie przysługuje roszczenie o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z kapitału, odszkodowanie, zwrot kosztów, czy waloryzacja świadczenia.
TSUE stwierdził, że „wykładnia prawa krajowego, zgodnie z którą instytucja kredytowa ma prawo żądać od konsumenta rekompensaty wykraczającej poza zwrot kapitału wypłaconego z tytułu wykonania tej umowy, a tym samym otrzymania wynagrodzenia za korzystanie tego kapitału przez konsumenta, przyczyniłaby się do wyeliminowania odstraszającego skutku wywieranego na przedsiębiorców poprzez uznanie tej umowy za nieważną”.
Co więcej – TSUE wprost stwierdził, że argumentacja banku, jakoby wskutek uznania jego roszczeń o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału za niedopuszczalne, konsument uzyskał „darmowy” kredyt stała w sprzeczności z przepisami dyrektywy 93/13.
A co z roszczeniem kredytobiorcy frankowego wobec banku? Czy jemu należy się wynagrodzenie?
Pytanie zadane zostało w sprawie wytoczonej przez kredytobiorcę frankowego przeciwko bankowi, w której kredytobiorca domaga się od banku wynagrodzenia za korzystanie z jego kapitału. TSUE stwierdził, że podstawowym założeniem dyrektywy 93/13 jest wywarcie odstraszającego skutku na przedsiębiorców stosujących nieuczciwe postanowienia w umowach zawieranych z konsumentami i zniechęcenie ich do stosowania takich praktyk w przyszłości. Powyższe dotyczy tylko przedsiębiorców o nie oznacza, że tego roszczenia wykraczające poza zwrot równowartość zapłaconych na rzecz banku kwot nie przysługuje kredytobiorcom – konsumentom. TSUE stwierdził bowiem, iż: „konsument ma prawo żądać od instytucji kredytowej rekompensaty wykraczającej poza zwrot miesięcznych rat i kosztów zapłaconych z tytułu wykonania tej umowy oraz poza zapłatę ustawowych odsetek za zwłokę od dnia wezwania do zapłaty, pod warunkiem poszanowania celów dyrektywy 93/13 i zasady proporcjonalności”.
Stabilność rynków finansowych wytłumaczeniem nieuczciwego działania banków?
TSUE w wyroku z 15 czerwca 2023 r. wskazał, iż „argument dotyczący stabilności rynków finansowych nie ma znaczenia w ramach wykładni dyrektywy 93/13, która ma na celu ochronę konsumentów. Ponadto nie można dopuścić, by przedsiębiorcy mogli obejść cele realizowane przez dyrektywę 93/13 ze względu na zachowanie stabilności rynków finansowych. Do instytucji bankowych należy bowiem organizacja działalności w sposób zgodny z tą dyrektywą”. Banki nie mogą zatem zasłaniać się trudną sytuacją sektora bankowego, czy gigantycznymi stratami w sytuacji unieważnienia umowy kredytowej z uwagi na uznanie jej postanowień za nieuczciwe. Tym bardziej okoliczności te nie mogą przemawiać za uznaniem roszczeń banku o zrekompensowanie jego straty poniesionej wskutek stosowania niekorzystnych dla konsumenta postanowień. [...]
30 czerwca 2023BlogKażdemu zdarzają się okoliczności, na które nie mamy wpływu i które mogą utrudnić lub uniemożliwić wykonanie obowiązków zawodowych.
W takich sytuacjach przychodzi nam z pomocą nowa regulacja urlopowa w Kodeksie pracy. Obecnie pracownicy mogą także skorzystać ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych.
Najogólniej siłę wyższą można zdefiniować jako zdarzenie zewnętrzne, niemożliwe do przewidzenia i do zapobieżenia.
Liczba dni zwolnienia od pracy: Pracownikowi przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy, w wymiarze 2 dni albo 16 godzin. Sposób wykorzystania wskazuje pracownik w pierwszym wniosku w danym roku kalendarzowym – wnioskując o wymiar dniowy albo godzinowy.
Powody zwolnienia od pracy: Działanie siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem (jeżeli niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika).
Wynagrodzenie: Za okres zwolnienia od pracy pracownik zachowuje prawo do 50% wynagrodzenia.
Sposób i termin wnioskowania przez pracownika: Wniosek można zgłosić najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia. Nie ma informacji kiedy dokładnie. W związku z tym możemy przyjąć, że w razie potrzeby takiego zgłoszenia możemy dokonać także w trakcie dnia pracy. Nie ma też wskazanej formy w jakiej taki wniosek musi być zgłoszony. Więc można dopuścić postać ustną, papierową lub elektroniczną.
Obowiązki Pracodawcy: Pracodawca po otrzymaniu zgłoszenia wniosku jest obowiązany udzielić zwolnienia od pracy i następnie odpowiednio skalkulować wynagrodzenie.
Podstawa prawna: art. 1481 Kodeksu pracy [...]
7 marca 2023BlogNa polskim rynku działa wiele oddziałów firm zagranicznych. Biorąc pod uwagę, jak perspektywiczny dla wielu branż jest polski rynek trudno dziwić się temu, że koncerny z innych krajów chcą właśnie tu prowadzić swoją działalność. Trzeba jednak pamiętać, że otwarcie oddziału zagranicznej firmy to spore przedsięwzięcie, związanie z koniecznością załatwienia szeregu formalności – w tym zwłaszcza rejestracji oddziału w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Oddział firmy zagranicznej w Polsce – od czego zacząć?
W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, iż nie ma przeszkód prawnych do tego, aby oddział firmy zagranicznej w Polsce działał w pełni legalnie. Zarówno, gdy firma ta ma główną siedzibę w Unii Europejskim, jak i w jakimkolwiek państwie poza UE. W tym celu jednak należy dokonać szeregu formalności, dostosowanych do tego jaką dokładnie działalność przedsiębiorca zagraniczny chce prowadzić w Polsce.
W praktyce może okazać się, że wystarczającym będzie otwarcie w Polsce przedstawicielstwa. Trzeba pamiętać, że działalność przedstawicielstwa nie może wykraczać poza promocję i reklamę działalności zagranicznej firmy – przedstawicielstwo nie daje bowiem uprawnień do prowadzenia w Polsce działalności gospodarczej. Jeżeli więc przedsiębiorca ma zamiar prowadzić w kraju nad Wisłą szerszą działalność, to powinien otworzyć tu swój oddział, co wymaga uprzedniej rejestracji w KRS (rejestracja przedstawicielstwa również wymaga zarejestrowanie w KRS).
Rejestracja oddziału firmy zagranicznej
Rejestracja oddziału firmy zagranicznej w Krajowym Rejestrze Sądowym następuje na podstawie wniosku złożonego przez firmę zagraniczną, która chce otworzyć w Polsce swój oddział. Wniosek o rejestrację zostanie uwzględniony, jeżeli w dokumentach założycielskich firmy zagranicznej bądź w jej statucie będzie ujęta możliwość prowadzenia działalności w oddziałach zlokalizowanych w innych państwach. Gdyby się więc okazało, że tego rodzaju zapisów nie ma, to należy je uwzględnić, podejmując m.in. stosowne uchwały.
Konieczna jest również uchwała o powołaniu oddziału w Polsce, którą dołącza się do wniosku o rejestrację oddziału w KRS. Wśród załączników do wniosku koniecznie należy uwzględnić poświadczony notarialnie wzór podpisu osoby uprawnionej do reprezentowania oddziału w Polsce, odpis z zagranicznego rejestru przedsiębiorców oraz odpis aktu założycielskiego. Wniosek o rejestrację oddziału firmy zagranicznej podlega także opłacie.
Dodatkowo należy pamiętać o załatwieniu formalności z fiskusem. Zagraniczny przedsiębiorca ma obowiązek zarejestrowania się do VAT. Polski oddział musi posiadać również numer NIP. Koniecznie nie wolno zapominać o tym rozróżnieniu – w przeciwnym przypadku w pełni legalna działalność oddziału przedsiębiorcy zagranicznego nie będzie możliwa. Księgowość oddziału również będzie musiała być prowadzona w języku polskim i według polskich przepisów. Najczęściej oznacza to konieczność sięgnięcia po usługi tutejszych doradców podatkowych i księgowych.
Wsparcie w trudnym zadaniu
Biorąc pod uwagę skalę wyzwań i trudności, jakie wiążą się z rejestracją w Polsce oddziału zagranicznej firmy, dobrym rozwiązaniem jest skorzystanie z wyspecjalizowanej kancelarii prawnej, posiadającej doświadczenie w rejestracji takich oddziałów oraz w świadczeniu na ich rzecz pełnej obsługi prawnej. Pozwala to na znaczne uproszczenie procesu rejestracji oddziału, uniknięcie niepotrzebnych perturbacji oraz związanych z tym kosztów. Te z kolei mogą być naprawdę wysokie. Nie mówiąc już o stracie czasu związanej z próbami samodzielnego załatwienia formalności dotyczących rejestracji w Polsce oddziału firmy działającej w innym państwie. [...]
5 kwietnia 2023BlogSpory w zakresie prawa pracy można rozwiązywać na wiele różnych sposobów – zaczynając od zwykłej rozmowy, poprzez mediację i arbitraż, a na postępowaniu sądowym kończąc. Wybór metody zawsze zależy od samych stron – czyli pracodawcy i pracownika – a przed podjęciem decyzji w tym zakresie warto bliżej przyjrzeć się dostępnym możliwościom. Jak więc zareagować na spór dotyczący prawa pracy?
Spory korporacyjne nie muszą kończyć się w sądzie
Różnego rodzaju spory korporacyjne zdarzają się w każdym zakładzie pracy. Dotyczą one właściwie wszystkich zagadnień dotyczących stosunków między pracodawcą a pracownikiem np. wysokości pensji, warunków pracy czy awansu. Oczywiście relacje pomiędzy zatrudniającym i jego załogą reguluje szereg przepisów prawa, w tym zwłaszcza Kodeks pracy. Ani ustalając zasady stosunku pracy, ani rozwiązując ewentualne konflikty, nie można abstrahować od tych przepisów. Nie znaczy to jednak, że każdy spór z zakresu prawa pracy musi kończyć się sądzie.
Ugoda i arbitraż w sporach pracowniczych
Tego rodzaju sprawy można załatwić w formie ugody. Jest to najprostsze rozwiązanie, pozwalające samym stronom dojść do porozumienia i wypracowania kompromisu satysfakcjonującego wszystkich zainteresowanych. Dobrą metodą są także spory arbitrażowe. Arbitraż pod pewnymi względami przypomina sprawę przed sądem, gdyż problem jest rozstrzygany przez bezstronnych arbitrów. Jednak jego zasady ustalają strony. Do nich także należy wybór arbitrów. Przeprowadzenie arbitrażu wymaga zgody stron, wyrażonej już po zaistnieniu sporu. Dlatego niedopuszczalne jest zamieszczanie przez pracodawcę klauzuli arbitrażowej w umowie o pracę lub w regulaminie pracy.
Spory sądowe a prawo pracy
Nie zmienia to faktu, że każdy spór z zakresu prawa pracy może od razu zostać skierowany do sądu. Standardowo takie postępowanie inicjuje pracodawca lub pracownik, choć warto zaznaczyć, że postępowanie dotyczące prawa pracy może rozpocząć się również na mocy działań organów państwowych, przykładowo Państwowej Inspekcji Pracy. Spory sądowe między pracodawcą a pracownikiem toczą się w myśl przepisów Kodeksu postepowania cywilnego i swoim przebiegiem niewiele różnią się od innych procesów cywilnych. W ich trakcie każda ze stron ma prawo formułować swoje wnioski oraz przedstawiać stanowiska. Istotną kwestią jest także przeprowadzenie przez sąd dowodów, np. zeznań świadków, zapisów monitoringu, maili i innych wiadomości wysyłanych przez i do pracowników.
Na etapie postępowania sądowego również istnieje możliwość zawarcia ugody. Zresztą aktualne przepisy wprost zobowiązują sąd do tego, aby starał się załatwić sprawę ugodowo. Jednak zawsze ugoda jest kwestią swobodnej decyzji stron. Jeżeli nie są one w stanie się porozumieć lub po prostu tego nie chcą, sąd ma obowiązek sam rozstrzygnąć sprawę. Z praktycznego punktu widzenia wypada podkreślić, że od większości wyroków z zakresu prawa pracy istnieje możliwość odwołania się do sądu wyższej instancji. [...]
18 lipca 2023Blog / Kredyty frankoweZawieszenie spłaty rat kredytu w świetle wyroku TSUE w sprawie C-287/22
Polski sąd zadał pytanie prejudycjalne dotyczące zawieszenia spłaty kredytu frankowego
W zakończonym 15 czerwca 2023 roku postępowaniu przed TSUE trybunał odpowiadał na następujące pytanie prejudycjalne Sądu Okręgowego w Warszawie XXVII Wydziału Cywilnego:
„Czy w świetle zasady skuteczności i proporcjonalności art. 6 ust. 1 oraz art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13 sprzeciwiają się takiej wykładni przepisów krajowych lub orzecznictwu krajowemu, zgodnie z którymi sąd krajowy może – w szczególności ze względu na ciążące na konsumencie obowiązki rozliczenia się z przedsiębiorcą albo dobrą sytuację finansową przedsiębiorcy – nie uwzględnić wniosku konsumenta o zarządzenie przez sąd środka tymczasowego (zabezpieczenia powództwa) polegającego na zawieszeniu na czas trwania postępowania wykonywania umowy, która prawdopodobnie zostanie uznana za nieważną na skutek usunięcia z niej nieuczciwych warunków umownych?”
Pytanie zadane zostało w postępowaniu toczącym się z powództwa konsumentów przeciwko Getin Noble Bank S.A.
Kiedy zdaniem TSUE sąd powinien udzielić zabezpieczenia?
W cytowanym wyroku TSUE stwierdził, że dyrektywa 93/13 „stoi na przeszkodzie uregulowaniu krajowemu, które nie pozwala sądowi rozpoznającemu sprawę co do istoty, właściwemu do dokonania oceny nieuczciwego charakteru warunku umownego, na zarządzenie środków tymczasowych, takich jak zawieszenie postępowania egzekucyjnego, w sytuacji gdy zarządzenie takich środków jest konieczne do zagwarantowania pełnej skuteczności jego ostatecznego orzeczenia, ponieważ przepisy te mogą naruszać skuteczność ochrony zamierzonej przez wspomnianą dyrektywę”. W praktyce oznacza to, że jeżeli skuteczność orzeczenia tego wymaga, sąd rozpoznający sprawę powinien udzielić zabezpieczenia roszczeń konsumenta i zawiesić spłatę rat kredytu.
Ponadto TSUE podkreślił, iż potrzeba zastosowania środka zabezpieczającego może zaistnieć z uwagi na długotrwałość procesu sądowego i postępującą w jego trakcie spłatę kredytu w kwotach przewyższających faktycznie należne, gdyby nieuczciwe postanowienia nie zostały wprowadzone do umowy.
Co istotne, zdaniem TSUE, w przypadku uznania przez sąd, iż z uwagi na nieuczciwy charakter postanowień umowy, po których usunięciu umowa nie może dalej funkcjonować, oddalenie wniosku o udzieleniu mu zabezpieczenia w postaci zawieszenia spłaty rat kredytu, „uczyniłoby przynajmniej w części nieskutecznym ostateczne orzeczenie co do istoty sprawy. Takie prawomocne orzeczenie nie prowadziłoby bowiem do przywrócenia sytuacji prawnej i faktycznej, w jakiej znajdowałby się konsument w braku rzeczonego nieuczciwego warunku, zgodnie z orzecznictwem przytoczonym w pkt 39 niniejszego wyroku, ponieważ zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami proceduralnymi jedynie część zapłaconej już kwoty mogłaby być przedmiotem tego ostatecznego orzeczenia”. Trybunał podkreślił także, iż nieudzielenie zabezpieczenia może skutkować koniecznością rozszerzenia powództwa o raty uiszczone w trakcie postępowania, a nawet wystąpienia z nowym powództwem, którego przedmiotem miałoby być uregulowanie miesięcznych rat, które nie były objęte pierwotnym powództwem. W szczególności TSUE podkreślił, że rozszerzenie powództwa w postępowaniu przed sądem II instancji, zatem nieuzyskanie zawieszenia spłaty rat kredytu na czas postępowania niweczyłoby osiągnięcie celu dyrektywy 93/13, polegającego na przywróceniu poprzedniej sytuacji prawnej i faktycznej konsumenta.
Nie sposób nie zgodzić się z argumentacją TSUE, w szczególności w świetle utrzymującej się w Sądzie Okręgowym w Krakowie linii orzeczniczej w zakresie zabezpieczenia roszczeń kredytobiorców frankowych.
Czy konieczne jest dokonanie nadpłaty kredytu przez konsumenta?
TSUE nie uzależnił zawieszenia spłaty kredytu od nadpłaty kapitału kredytu przez konsumenta. Wskazał jedynie, iż udzielenie zabezpieczenia wydaje się być w takim przypadku w szczególności uzasadnione. Podkreślił natomiast, iż odmówienie zawieszenia może spowodować pogorszenie jego sytuacji finansowej do tego stopnia, że konsument ten nie będzie miał już możliwości wszczęcia niezbędnych działań w celu uzyskania zwrotu kwot, do których ma prawo na podstawie unieważnionej umowy, a dalej – uniemożliwić mu spłatę kolejnych rat kredytu przypadających na okres trwającego postępowania sądowego. To z kolei może skutkować podjęciem przez bank czynności na drodze postępowania egzekucyjnego i narazić konsumenta m. in. na utratę domu, na którym bank zabezpieczył się hipotecznie. [...]
29 kwietnia 2022BlogCzy należy zmienić istniejący regulamin wynagrodzeń gdy wprowadzamy warunki proporcjonalnego naliczania premii za wynik? Oczywiście zależy to od okoliczności. Zapraszam poniżej do wyjaśnienia.
W przypadku gdy:
wcześniej nie było żadnych uregulowań w regulaminie w zakresie premii i warunków jej przyznawania powinno się wprowadzić zmiany w regulaminie wynagradzania w tym zakresie w sposób przyjęty u danego pracodawcy. Pamiętajmy o dodatkowej czynności, gdy w spółce działają związki zawodowe. Wtedy zapisy uzgadniamy z zakładową organizacją związkową. Regulamin wynagrodzenia po dodaniu nowych zapisów wchodzi w życie po upływie 2 tygodni od dnia podania go do wiadomości pracowników w sposób przyjęty u danego pracodawcy.
w regulaminie pracy mamy już uregulowania dotyczące premii należy się przyjrzeć czy proponowane warunki jej proporcjonalnego naliczania są bardziej korzystne dla pracownika niż już obowiązujące czy jednak mniej korzystne.
Biorąc pod uwagę ocenę proponowanego zapisu będziemy mieli 2 (dwa) postępowania:
Wprowadzenie warunków mniej korzystnych (np. zakładających proporcjonalne naliczanie premii z uwagi na nieobecność chorobową powyżej 5 dni w danym miesiącu) do regulaminu wynagrodzenia wiązać się będzie z dokonaniem:
zmian zapisów w regulaminie oraz podania go do wiadomości pracowników w sposób uzgodniony u danego pracodawcy
z uwzględnieniem odpowiednich terminów oraz
wypowiedzenia zmieniającego lub zmiany w trybie porozumienia stron. Dopiero po upływie okresu wypowiedzenia lub z nadejściem daty wskazanej w porozumieniu nowe warunki zaczną obowiązywać konkretnego pracownika. Na taki tryb zmiany warunków umownych nie ma wpływu fakt, że nowa treść regulaminu mogła już wejść w życie.
2. Wprowadzenie warunków bardziej korzystnych dla pracownika. Wówczas zapisy korzystniejsze z mocy prawa zastępują poprzednie postanowienia, które były mniej korzystne dla pracownika. W takiej sytuacji dokonane zmiany zapisów w regulaminie wynagradzania obowiązują już z chwilą wejścia w życie regulaminu. [...]
7 marca 2023BlogPrawo reguluje dziś wiele aspektów związanych z nieruchomościami. Od kupna i sprzedaży, po ustanawianie hipotek i zastawów, aż po zajmowanie nieruchomości. W gąszczu przepisów oraz procedur łatwo można się pogubić. Dlatego warto skonsultować się z prawnikiem, aby uniknąć nieporozumień i szybko rozwiązać ewentualne problemy, takie jak np. eksmisja. Podpowiadamy, kiedy pomoc eksperta będzie najbardziej przydatna oraz wyjaśniamy, w jakich aspektach prawo własności nieruchomości rodzi najwięcej wątpliwości.
Bezumowne zajmowanie nieruchomości a pomoc prawnika – co warto wiedzieć?
Na początku trzeba zaznaczyć, że przepisy związane z nieruchomościami są regulowane w Polsce w kilku różnych aktach, do których zaliczamy m.in.: Kodeks cywilny, Ustawę Prawo budowlane, Ustawę o gospodarce nieruchomościami czy Ustawę o własności lokali. Nie każdy prawnik będzie specjalizował się w wymienionej tematyce. Wybierając się więc do kancelarii prawnej, warto sprawdzić, czy ma ona w swojej ofercie usługi związane z prawem własności nieruchomości.
Wróćmy jednak do bezumownego zajmowania nieruchomości. To jedna z najbardziej spornych kwestii w tej tematyce. Dotyczy sytuacji, w której ktoś bez odpowiedniego tytułu prawnego lub zgody właściciela korzysta z jego mieszkania, działki, domu, czy nawet miejsca parkingowego. Czasami osoba łamiąca w ten sposób prawo jest nieświadoma swojego postępowania, ale zazwyczaj takie sprawy dotyczą celowego działania i wiążą się ze skomplikowanym postępowaniem.
Bezprawne zajmowanie nieruchomości może mieć kilka negatywnych skutków dla osoby łamiącej prawo – przede wszystkim właściciel powinien żądać zaniechania naruszeń i przywrócenia danego miejsca do odpowiedniego stanu. Może również walczyć o wypłacenie wynagrodzenia z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości oraz odszkodowania. Niewiele takich spraw kończy się polubownie. Często potrzebne jest postępowania sądowe, a także eksmisja. Dlatego warto przed podjęciem jakichkolwiek kroków skonsultować się z prawnikiem.
Eksmisja i inne aspekty prawa nieruchomości – kiedy zgłosić się do kancelarii?
Przywrócenie posiadania nieruchomości to kolejne ze skomplikowanych zagadnień prawa. Najczęściej dotyczy sytuacji, w której lokatorzy (np. niepłacący najemcy) nie chcą opuścić mieszkania lub domu, który należy do innej osoby. Wtedy najczęściej konieczna jest eksmisja. Doświadczony prawnik odpowie na najważniejsze pytania, związane z tego typu działaniem oraz wskaże, co należy zrobić, by uzyskać wyrok eksmisji i odzyskać nieruchomość.
Kancelaria może również pomóc w innych aspektach, obejmujących prawo własności nieruchomości. Porady prawnika warto zasięgnąć m.in. w przypadku badania stanu prawnego mieszkania przed jego zakupem. Ponadto, wsparcie specjalisty będzie przydatne w takich kwestiach, jak: zasiedzenie, zniesienie współwłasności, spór dotyczący granic nieruchomości, zmiana sposobu użytkowania, czy też uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. Tematyka ta jest bardzo szeroka, dlatego warto wybierać prawników, którzy mają w swojej specjalizacji nieruchomości i mogą w tym obszarze wykazać się wiedzą i doświadczeniem. [...]
19 sierpnia 2022BlogJeżeli zakończyłeś zatrudnienie na podstawie umowy o pracę i nie podjąłeś kolejnego zatrudnienia. Nie posiadasz także statusu osoby bezrobotnej. Zastanawiasz się pewnie jak długo możesz korzystać jeszcze ze świadczeń z opieki zdrowotnej.
Otóż osoba podlegająca obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego po zgłoszeniu do tego ubezpieczenia uzyskuje prawo do świadczeń opieki zdrowotnej. Po zakończeniu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę prawo do świadczeń z opieki zdrowotnej ustaje po upływie 30 dni. Termin ten liczy się od dnia wygaśnięcia obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego.
Będąc uprawnionym do świadczeń opieki zdrowotnej możesz korzystać między innymi z badań i porad lekarskich, leczenia ambulatoryjnego i szpitalnego.
Świadczenia mogą być udzielane przez placówki publiczne, niepubliczne, przez osoby wykonujące zawód medyczny. Jak również przez grupową praktykę lekarską lub grupową praktykę pielęgniarek i położnych. Gdy wspomniane wyżej jednostki i osoby zawarły umowę na udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w danym zakresie z Narodowym Funduszem Zdrowia.
Pamiętaj:
Jeszcze przez 30 dni od dnia zakończenia umowy o pracę posiadasz prawo do darmowego korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej.
Podstawa prawna:
art. 67 Ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z dnia 27 sierpnia 2004 roku (Dz.U. 2021.0.1285)
[...]
12 sierpnia 2022Blog / CovidObecnie nadal obowiązuje w Polsce stan zagrożenia epidemicznego. Zniesienie stanu epidemii i wprowadzenie stanu zagrożenia epidemicznego od dnia 16 maja 2022 praktycznie nie zmienia nic w sytuacji pracodawców i pracowników.
Przypomnijmy jakie uregulowania covidowe nadal obowiązują:
PRACA ZDALNA. Pracodawca może nadal polecić pracownikowi pracę zdalną na dotychczasowych zasadach. Praca zdalna może być polecana w trakcie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii. Także w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu, w celu przeciwdziałania COVID-19.
SZKOLENIA BHP. W trakcie stanu zagrożenia epidemicznego, nadal można przeprowadzać wstępne szkolenia BHP w całości w sposób zdalny. Jednak pamiętaj, że stacjonarne instruktaże stanowiskowe muszą być przeprowadzone dla następujących grup: a) pracownika zatrudnionego na stanowisku, na którym występuje narażenie na działanie czynników niebezpiecznych, b) pracownika zatrudnianego na stanowisku robotniczym, c) pracownika przenoszonego na stanowisko robotnicze lub takie na którym narażony jest na czynniki niebezpieczne, d) studenta odbywającego praktykę studencką, e) ucznia, który odbywa naukę zawodu. Szkolenia okresowe BHP obowiązek ich wykonania pozostaje nadal zawieszony w okresie zagrożenia epidemicznego. Zgodnie z rozporządzeniem covidowym jeżeli termin przeprowadzenia szkolenia okresowego BHP przypada m.in. w okresie zagrożenia epidemicznego. To termin ten wydłuża się do 60 dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia.
BADANIA MEDYCZNE. W związku z obowiązywaniem stanu zagrożenia epidemicznego nadal pozostaje zawieszony obowiązek wykonywania badań okresowych. Nie obowiązuje zakaz dopuszczenia pracownika do pracy bez ważnych badań okresowych. Rozporządzenie covidowe wprowadza termin 180 dni. Jest to okres po zniesieniu stanu zagrożenia epidemicznego i w tym czasie należy wykonać badania okresowe. Ważność utrzymują wszystkie orzeczenia lekarskie wydane w ramach wstępnych, okresowych i kontrolnych badań lekarskich. Mowa o orzeczeniach, których ważność upłynęła po dniu 7 marca 2020 r. Nie dłużej jednak niż do upływu wspomnianych 180 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego.
OBOWIĄZEK POLECENIA WYKORZYSTANIA ZALEGŁEGO URLOPU. Pracodawca w trakcie trwania stanu zagrożenia epidemicznego może kierować pracowników na zaległy urlop wypoczynkowy w wymiarze do 30 dni. Ważne: pracodawca może wyznaczyć sam termin takiego urlopu, także bez zgody pracownika.
Podstawa prawna:
Ustawa z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 2095).
Rozporządzenie ministra zdrowia z 12 maja 2022 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze RP stanu zagrożenia epidemicznego (Dz.U. z 2022 r. poz. 1028).
Rozporządzenie ministra zdrowia z 12 maja 2022 r. w sprawie odwołania na obszarze RP stanu epidemii (Dz.U. z 2022 r. poz. 1027). [...]
1 maja 2023BlogPrawo spadkowe szczegółowo określa zasady regulujące kwestie przekazywania majątku po zmarłym. W przypadku osób ubezwłasnowolnionych w stopniu całkowitym, wobec których nie zastosowano wydziedziczenia, a które często nie są w stanie mieszkać same i nie mogą zarządzać swoimi sprawami, sytuacja staje się dość skomplikowana. Dowiedz się, czy ograniczona zdolność do czynności prawnych może wpływać na dziedziczenie.
Zdolność prawna, a zdolność do czynności prawnych
W polskim porządku prawnym instytucja całkowitego ubezwłasnowolnienia może zostać zastosowana w przypadku osoby niezdolnej by np. samodzielnie mieszkać, czy zarządzać swoimi finansami. Jednocześnie prawo umożliwia ustanowienie opiekuna lub kuratora dla kogoś takiego. Jego podstawowym zadaniem jest reprezentowanie ubezwłasnowolnionego i podejmowanie w jego imieniu decyzji, mających jak najlepiej chronić jego interesy.
Warto w tym miejscu wskazać uwagę na fakt, iż osoba ubezwłasnowolniona nie ma zdolności do wykonywania czynności prawnych, natomiast zachowuje zdolność prawną. Ta subtelna różnica okazuje się mieć znaczenie fundamentalne. Człowiek nawet po ubezwłasnowolnieniu nadal może być podmiotem praw i obowiązków. To z kolei oznacza, że może m.in. odziedziczyć nieruchomość po zmarłym i w niej mieszkać, inaczej niż w przypadku całkowitego wydziedziczenia. Co istotne, prawo to dotyczy zarówno dziedziczenia ustawowego, jak i testamentowego.
Zarząd majątkiem osoby całkowicie ubezwłasnowolnionej
Zasadne natomiast wydaje się inne pytanie: skoro zastanawiamy się, czy osoba ubezwłasnowolniona może mieszkać sama, to czy będzie w stanie rozsądnie zarządzać odziedziczonym przez siebie majątkiem? I w jaki sposób utrata zdolności do czynności prawnych – choć nie jest wydziedziczeniem – wpływa na swobodę rozporządzania spadkiem?
Biorąc pod uwagę fakt, że decyzje podejmowane po ubezwłasnowolnieniu nie mają mocy prawnej, taki spadkobierca musi mieć ustanowionego opiekuna prawnego, który w jego imieniu sam będzie zarządzać spadkiem. Warto zwrócić uwagę na fakt, iż na wszystkie istotne decyzje dotyczące majątku osoby ubezwłasnowolnionej, przekraczające tzw. zwykły zarząd, takie jak:
nabycie, zbycie lub dzierżawa nieruchomości,
kupno bądź sprzedaż przedsiębiorstwa zarobkowego,
dokonywanie darowizn,
zrzeczenie się dziedziczenia, całkowite wydziedziczenie bądź sporządzenie testamentu,
poręczenia lub przyjęcia cudzych długów,
przekazanie przez opiekuna zarządzania majątkiem komuś innemu,
jej prawny opiekun – niezależnie od tego, czy mieszka razem z nią czy osobno – musi uzyskać zezwolenie sądu opiekuńczego, zgodnie z art. 156 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Osoba ubezwłasnowolniona a udział w sprawie spadkowej
W toku postępowania spadkowego interesy spadkobiercy bez zdolności do czynności prawnych, który nie uległ wydziedziczeniu reprezentowane muszą być przez prawnego opiekuna bądź powołanego w tym celu pełnomocnika. Dotyczy to zarówno procedury o stwierdzenie nabycia spadku, jak i jego podziału. Doświadczony prawnik z pewnością będzie cennym wsparciem w sprawie spadkowej, chroniąc osobę ubezwłasnowolnioną, która mieszka sama lub z opiekunem przed takimi zagrożeniami jak wydziedziczenie całkowite czy naruszenie jej majątkowych praw przez pozostałych spadkobierców. [...]
©Copyright 2020 - Jamorski i Partnerzy. All rights reserved.
Polityka prywatności