Blog

Jakie są metody w rozwiązywaniu sporów w zakresie prawa pracy?

By 5 kwietnia 2023 30 czerwca, 2023 No Comments
prawo pracy, spory sądowe

Spory w zakresie prawa pracy można rozwiązywać na wiele różnych sposobów – zaczynając od zwykłej rozmowy, poprzez mediację i arbitraż, a na postępowaniu sądowym kończąc. Wybór metody zawsze zależy od samych stron – czyli pracodawcy i pracownika – a przed podjęciem decyzji w tym zakresie warto bliżej przyjrzeć się dostępnym możliwościom. Jak więc zareagować na spór dotyczący prawa pracy?

Spory korporacyjne nie muszą kończyć się w sądzie

Różnego rodzaju spory korporacyjne zdarzają się w każdym zakładzie pracy. Dotyczą one właściwie wszystkich zagadnień dotyczących stosunków między pracodawcą a pracownikiem np. wysokości pensji, warunków pracy czy awansu. Oczywiście relacje pomiędzy zatrudniającym i jego załogą reguluje szereg przepisów prawa, w tym zwłaszcza Kodeks pracy. Ani ustalając zasady stosunku pracy, ani rozwiązując ewentualne konflikty, nie można abstrahować od tych przepisów. Nie znaczy to jednak, że każdy spór z zakresu prawa pracy musi kończyć się sądzie.

Ugoda i arbitraż w sporach pracowniczych

Tego rodzaju sprawy można załatwić w formie ugody. Jest to najprostsze rozwiązanie, pozwalające samym stronom dojść do porozumienia i wypracowania kompromisu satysfakcjonującego wszystkich zainteresowanych. Dobrą metodą są także spory arbitrażowe. Arbitraż pod pewnymi względami przypomina sprawę przed sądem, gdyż problem jest rozstrzygany przez bezstronnych arbitrów. Jednak jego zasady ustalają strony. Do nich także należy wybór arbitrów. Przeprowadzenie arbitrażu wymaga zgody stron, wyrażonej już po zaistnieniu sporu. Dlatego niedopuszczalne jest zamieszczanie przez pracodawcę klauzuli arbitrażowej w umowie o pracę lub w regulaminie pracy.

Spory sądowe a prawo pracy

Nie zmienia to faktu, że każdy spór z zakresu prawa pracy może od razu zostać skierowany do sądu. Standardowo takie postępowanie inicjuje pracodawca lub pracownik, choć warto zaznaczyć, że postępowanie dotyczące prawa pracy może rozpocząć się również na mocy działań organów państwowych, przykładowo Państwowej Inspekcji Pracy. Spory sądowe między pracodawcą a pracownikiem toczą się w myśl przepisów Kodeksu postepowania cywilnego i swoim przebiegiem niewiele różnią się od innych procesów cywilnych. W ich trakcie każda ze stron ma prawo formułować swoje wnioski oraz przedstawiać stanowiska. Istotną kwestią jest także przeprowadzenie przez sąd dowodów, np. zeznań świadków, zapisów monitoringu, maili i innych wiadomości wysyłanych przez i do pracowników.

Na etapie postępowania sądowego również istnieje możliwość zawarcia ugody. Zresztą aktualne przepisy wprost zobowiązują sąd do tego, aby starał się załatwić sprawę ugodowo. Jednak zawsze ugoda jest kwestią swobodnej decyzji stron. Jeżeli nie są one w stanie się porozumieć lub po prostu tego nie chcą, sąd ma obowiązek sam rozstrzygnąć sprawę. Z praktycznego punktu widzenia wypada podkreślić, że od większości wyroków z zakresu prawa pracy istnieje możliwość odwołania się do sądu wyższej instancji.